ΣΠΑΡΑΓΓΙ & ΑΚΤΙΝΙΔΙΟ ΣΤΗΝ ΕΥΛΟΓΗΜΕΝΗ ΠΕΔΙΑΔΑ ΤΟΥ ΝΕΣΤΟΥ

Σπαράγγια

 Ξέφυγε από το κλειστό κύκλωμα των χονδρεμπόρων του Μονάχου και έχει ανοίξει νέους εξαγωγικούς δρόμους, από τη Χρυσούπολη της Καβάλας κατευθείαν στις αγορές της Γαλλίας, της Ισπανίας, της Αγγλίας, της Ολλανδίας και της ανατολικής Ευρώπης.

Το ελληνικό σπαράγγι ανταγωνίζεται σε ποιότητα και πρωιμότητα το γερμανικό, ενώ τα τελευταία χρόνια προσπαθεί να σταθεί στα πόδια του από εμπορικής πλευράς και από άποψης μάρκετινγκ.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι Γερμανοί καταναλωτές, μόλις αρχίσει η συγκομιδή των τοπικών σπαραγγιών, τα προτιμούν ακόμα και με 8 ευρώ/κιλό τελική τιμή στο ράφι έναντι 5 ευρώ/κιλό των ελληνικών.

Σκοπός των Ελλήνων παραγωγών είναι να αποκαταστήσουν στα μάτια του Ευρωπαίου καταναλωτή το προϊόν τους και να τον πείσουν ότι υπερέχει σε ποιότητα. Αντίστοιχα, φέτος ξεκινά πιο δυναμικά η προσπάθεια για να αποκτήσει καταναλωτικό έρεισμα το ελληνικό σπαράγγι εντός έδρας.

Ακτινογραφήσαμε την εικόνα του σπαραγγιού ως ενός αμιγώς εξαγωγικού αγροτικού προϊόντος, που καταφέρνει να παράγει προστιθέμενη αξία και να ενισχύει την εθνική οικονομία.

 Οι αγρότες της περιοχής στάθηκαν μόνοι στα πόδια τους και μπόρεσαν να εξάγουν στη Γερμανία, αλλά στην πορεία αποδείχτηκε ότι οι ανεξάρτητες ομάδες παραγωγών δεν είχαν το απαραίτητο μέγεθος, για να διαπραγματευτούν με τους μεγάλους χονδρεμπόρους του Μονάχου. Με στήριγμα, λοιπόν, από την εμπειρία του ακτινιδίου και την εμπορία του σε όλη την Ευρώπη, η ΕΑΣ Καβάλας κατάφερε να ανοίξει την αγορά και να στείλει το σπαράγγι της Χρυσούπολης απευθείας σε άλλες ευρωπαϊκές αγορές.

Ακόμα, οι καλλιεργητές είναι δύσπιστοι απέναντι στις προθέσεις μίας Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών, γνωρίζοντας καλά το παρελθόν της αλλά και βλέποντας τι έχει συμβεί σε άλλες περιοχές της χώρας από τη συνεταιριστική… διαχείριση των αγροτικών προϊόντων.

Το πρώτο βήμα, όμως, στα πλαίσια της ίδρυσης μιας κοινοπραξίας συνεταιρισμών πρέπει να γίνει  με αφορμή το κοινοτικό πρόγραμμα για την προώθηση του ελληνικού σπαραγγιού,  με πιο στενή εμπορική και παραγωγική συνεργασία, εφόσον ολοκληρωθεί και το περιβόητο νομοσχέδιο για την ανασυγκρότηση των συνεταιρισμών, που θα κρίνει εν πολλοίς την πορεία των 14 ομάδων παραγωγών της περιοχής, όπως και της ΕΑΣ Καβάλας.

Οι αντίξοες καιρικές συνθήκες έφεραν πίσω τη συγκομιδή κατά 20 ημέρες, χάνοντας πολύτιμο μέρος της πρωιμότητας

Κλείνει συμβόλαια πριν βγει από το χώμα

Λίγες μέρες μετά την έναρξη της περιόδου συγκομιδής, στα χωράφια δεξιά και αριστερά του δρόμου, που συνδέει το αεροδρόμιο της Καβάλας με τη Χρυσούπολη και την Κεραμωτή, επικρατεί «πυρετός». Οι εργάτες αλλού σκεπάζουν ξανά τα «σαμάρια», αλλού κρατάνε τα αυτοσχέδια καλάθια στο ένα χέρι και με το άλλο ξεριζώνουν τα σπαράγγια με γρήγορες κινήσεις ακριβείας και αλλού φορτώνουν το pick-up για να πάνε στο συσκευαστήριο. Εν τω μεταξύ, πάνω από δέκα συσκευαστήρια βρίσκονται στην ευρύτερη περιοχή της Χρυσούπολης, που εκτείνεται από την Εγνατία Οδό μέχρι και το δέλτα του Νέστου. Άλλα ανήκουν σε συνεταιρισμούς και άλλα σε ιδιώτες επιχειρηματίες, αλλά η μεγαλύτερη μονάδα ανήκει στην Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Καβάλας στο Χαϊδευτό, μερικά χιλιόμετρα πριν το λιμάνι της Κεραμωτής.

Η περίοδος συγκομιδής διαρκεί μόλις 70 μέρες, οπότε για να είναι μία επιχείρηση ή ένας συνεταιρισμός βιώσιμος θα πρέπει να εκμεταλλεύεται τις εγκαταστάσεις του για την επεξεργασία και συσκευασία διαφορετικών προϊόντων που επιμηκύνουν τη διάρκεια λειτουργίας. Και βιώσιμη καλλιέργεια σπαραγγιού μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από βιώσιμες ομάδες παραγωγών και συνεταιρισμούς, διότι πρόκειται για μία αγροτική εκμετάλλευση που έχει πολύ υψηλό κόστος εγκατάστασης και τα τρία πρώτα χρόνια δεν δίνει καθόλου έσοδα στον παραγωγό.

Υπολογίζεται ότι η πρώτη εγκατάσταση μιας φυτείας σπαραγγιών κοστίζει 1.500 ευρώ το στρέμμα και η διάρκεια ζωής της είναι δέκα χρόνια. Τα πάγια έξοδα κάθε χρόνο ανέρχονται στα 600 ευρώ το στρέμμα και μετά τον τρίτο χρόνο, που η φυτεία μπαίνει σε παραγωγική φάση, προστίθενται επιπλέον εργατικά περίπου 200 ευρώ το στρέμμα. Υπολογίζεται ότι για 20 στρέμματα χρειάζονται 6 εργάτες την ημέρα, για 70 μέρες, που είναι συνήθως η περίοδος συγκομιδής και ξεκινά από τις αρχές Μάρτη. Φέτος, το σπαράγγι άργησε να «γίνει» εξαιτίας των καιρικών συνθηκών. «Έκανε καλό καιρό τον χειμώνα, μέχρι τα τέλη Φλεβάρη, για να μπορέσει να «κοιμηθεί» το σπαράγγι και να «πετάξει» πιο ζωηρά την άνοιξη. Έκανε καλό καιρό για να σκεπάσουμε, αλλά δεν πήγε καλά ο Μάρτης, που είχε πολύ κρύο και εμπόδισε την ανάπτυξη του φυτού.

Η περίοδος συγκομιδής ολοκληρώνεται κανονικά τον Μάιο και η εξαγωγική περίοδος είναι ακριβώς η ίδια, αφού ως νωπό προϊόν δεν μπορεί να παραμείνει για μέρες στο ψυγείο.

Σύμφωνα με ομολογίες αγροτών , «η τιμή παραγωγού πρέπει να είναι στα 2 ευρώ το κιλό για να αξίζει να ασχοληθείς. 

Know how από τους Γερμανούς

Η καλλιέργεια του σπαραγγιού ξεκίνησε στη Χρυσούπολη το 1989 και από τότε έχει επεκταθεί σε πολλές περιοχές, κοντά σε ποτάμια κυρίως, αλλά και στη θάλασσα. Περιοχές όπου «ανθεί» το σπαράγγι είναι, εκτός από τη Χρυσούπολη, τα Γιαννιτσά, η βόρεια Πιερία και τα παράλια της Θράκης. Σε μικρότερη κλίμακα καλλιεργείται στην Αιτωλοακαρνανία στις όχθες του Αχελώου, ενώ έχει δοκιμαστεί ανεπιτυχώς και στην Ηλεία, κοντά στον Πηνειό.

Η τεχνογνωσία έχει προέλθει από τη Γερμανία, αλλά οι Έλληνες παραγωγοί έχουν εξελίξει τις καλλιεργητικές τεχνικές επιτυγχάνοντας πρωιμότητα, πέρα από το πλεονέκτημα που τους δίνουν οι κλιματολογικές συνθήκες. Τα τελευταία χρόνια, όμως, οι Γερμανοί έχουν υιοθετήσει κάποιες τεχνικές, με αποτέλεσμα να συγκομίζουν νωρίτερα σε σχέση με παλιότερα και να ξεκινούν την πώληση σπαραγγιών από τον Απρίλιο.

Τα μηχανήματα που είναι απαραίτητα για την καλλιέργεια είναι η φρεζόπρεσα, που χρησιμεύει για το σαμάρωμα, το «χελιδόνι» που καταστρέφει το σαμάρι, η φρέζα για το καθάρισμα ανάμεσα στις γραμμές, το ρίπερ (γάντζος) για να αερίζεται το ρίζωμα και το ψεκαστικό. Ειδικά στην περίπτωση της Ομάδας Παραγωγών της ΕΑΣ Καβάλας, τα μέλη χρησιμοποιούν ένα ψεκαστικό εναλλάξ με τον δικό του οδηγό, το οποίο υπενοικιάζουν για όσο το έχουν ανάγκη, καθώς είναι πολύ ακριβό για να το αποκτήσει ένας καλλιεργητής μόνος του.

Σχέδια για Κοινοπραξία Ομάδων

Στη Χρυσούπολη λειτουργούν 14 πρωτοβάθμιοι συνεταιρισμοί, οι οποίοι συγκεντρώνουν κατά μέσο όρο 600-700 τόνους ετησίως ο καθένας. Γνώμη μου είναι ότι πρέπει να γίνει προσπάθεια για την ίδρυση κοινοπραξίας, η οποία θα αναλάβει την ενιαία εμπορική διαχείριση του προϊόντος. « Ένας να πουλάει στους ξένους, ένας να αγοράζει από τους παραγωγούς» και να διαχειρίζεται τους 6-7.000 τόνους σπαράγγια που παράγει η περιοχή, έτσι ώστε να διακινούνται στο εξωτερικό με μία ονομασία, όπως «σπαράγγι Χρυσούπολης ή σπαράγγι Νέστου κ.λ.π.». 

ΠΗΓΗ:agronews.gr